با وجود نتایج به‌دست آمده از پژوهش‌های علمی و پیشرفت‌هایی که در روش‌های درمانی و تجویز دارویی حاصل شده، خوشبختانه میزان مرگ‌ومیر به علت آسم کاهش یافته؛ ولی هنوز هم علائم و مشکلات تنفسی بیماران در حدود 50 درصد از موارد به‌خوبی کنترل نشده است. این کاستی‌ها در سه محور کاستی‌های «تشخیص، درمان و پیشگیری توسط پزشکان»، «آگاهی و همکاری بیماران و خانواده‌ها» و «برنامه‌ها و اقدامات نظام سلامت و دولت» تقسیم‌بندی می‌شوند.
بررسی‌ها نشان داده که بیش از 350 میلیون نفر از جمعیت دنیا دچار بیماری آسم هستند. طبق جدیدترین پژوهش‌های ملی انجام‌شده در مرکز تحقیقات ایمونولوژی، آسم و آلرژی، بیش از 8.9 درصد از بزرگسالان و 10.9 درصد از کودکان ایرانی از مشکلات تنفسی آسم، رنج می‌برند.
فرآیند روبه افزایش شیوع این بیماری که از نیمه دوم سده پیشین آغاز شده است، کم و بیش در مناطق مختلف جهان به‌ویژه کشور‌های توسعه نیافته و یا در حال توسعه مانند ایران ادامه یافته است.
این بیماری که تحت تاثیر برهم‌کنش زمینه‌های ژنتیک با عوامل خطرزای طبیعی و محیط اجتماعی بروز می‌یابد، با خود هزینه‌های سنگین دارو و درمان، مشکلات روانی و اجتماعی و کاهش کیفیت زندگی از نظر رکورد تحصیلی و اشتغال، مزاحمت برای خواب و استراحت، محدودیت در ورزش و فعالیت‌های روزمره برای بیماران، خانواده‌ها و جامعه را به همراه آورده است.
با وجود نتایج به‌دست آمده از پژوهش‌های علمی و پیشرفت‌هایی که در روش‌های درمانی و تجویز دارویی حاصل شده، خوشبختانه میزان مرگ‌ومیر به علت آسم کاهش یافته؛ ولی هنوز هم علائم و مشکلات تنفسی بیماران در حدود 50 درصد از موارد به‌خوبی کنترل نشده است.
عدم کنترل مطلوب بیماری آسم دلایل و کاستی‌های مختلفی دارد که رفع آن کاستی‌ها، بر عهده پزشکان معالج با همکاری بیماران و خانواده‌های آنان و برنامه‌ریزی مناسب نظام سلامت است.
با توجه به کاستی‌های موجود در کنترل بیماری آسم، در سه محور کاستی‌های «تشخیص، درمان و پیشگیری توسط پزشکان»، «آگاهی و همکاری بیماران و خانواده‌ها» و «برنامه‌ها و اقدامات نظام سلامت و دولت» است، اقدامات برای رفع این کاستی‌ها نیز باید در این سه محور انجام شود.
کاستی‌های مربوط به بخش «تشخیص، درمان و پیشگیری توسط پزشکان» را می‌توان با عدم تشخیص دقیق و به هنگام آسم با وقت‌گذاری کافی برای بیماران، درمان ناقص (مقدار دارو و طول مدت مصرف) با اسپری‌های کورتیکواستروئیدی، عدم ارتباط منظم با بیماران و ارزیابی پیشرفت بهبودی با انجام آزمون‌های تنفسی و یا آزمون‌های حساسیت (آلرژی)، عدم آموزش و آگاهی به بیماران نسبت به مزمن بودن بیماری، چگونگی مصرف درست داروها در بلندمدت و سالم‌سازی محیط زندگی و عدم تشخیص و درمان بیماری‌های همزمان و نیز عدم توجه به شرایط خانوادگی، مسائل روانی- اجتماعی و وضعیت اقتصادی بیماران مرتبط دانست.
همچنین کاستی‌های مربوط به آگاهی و همکاری بیماران و خانواده‌ها؛ به علت نداشتن آگاهی و در نتیجه عدم همکاری در مراجعه منظم به پزشک و مصرف طولانی‌مدت داروها، عدم مصرف دقیق دارو‌های استنشاقی و استفاده از ابزار کمک دارویی به شکل درست، نگرانی و یا وحشت از مصرف اسپری‌های تنفسی به‌ویژه کورتیکواستروئیدها، عدم همکاری در رعایت توصیه‌های پزشک معالج برای بهداشتی کردن محیط زندگی و پرهیز از مواد آلرژی‌زا و یا تحریک‌کننده و عدم گزارش سوابق پزشکی و ابتلا به بیماری‌های دیگری غیر از آسم به پزشک معالج است.
به علاوه کاستی‌های مربوط به برنامه‌ها و اقدامات نظام سلامت و دولت نیز با عدم دسترسی برابر بیماران به مراقبت‌های بهداشتی اولیه، پزشکان عمومی و خانواده، عدم دسترسی برابر بیماران به خدمات تخصصی و فوق تخصصی بر پایه نظام ارجاع، عدم دسترسی برابر بیماران به داروها و ابزار بهداشتی و کمک دارویی با توجه به هزینه‌های سنگین، کمیابی و یا نایابی برخی از داروها، عدم پوشش مطلوب، پاسخگو و همگانی بیمه‌های درمانی در سطح کشور و عدم برنامه‌ریزی ملی از سوی دولت برای کنترل ریزگردها، آلاینده‌های شیمیایی و آلودگی شهر‌های پرترافیک و قطب‌های صنعتی، مرتبط است.
به‌گفته دکتر مصطفی معین؛ رئیس انجمن آسم و آلرژی ایران، شعار روز جهانی آسم در سال 1401 (2022)، «رفع کاستی‌ها در مراقبت از بیماران مبتلا به آسم» تعیین شده است. بیست و پنجمین سال «روز جهانی آسم» (چهارشنبه 1401/2/21)، فرصت مناسبی است که برای جلب توجه و مشارکت همگان به یکی از شایع‌ترین معضلات بهداشت جهانی و ملی در جهت کمک به رفع مشکلات و چالش‌های پیشگیری، کنترل و مراقبت از بیماران مبتلا به آسم اقدام شود.
به این مناسبت در روز پنج‌شنبه 22 اردیبهشت‌ماه؛ علاوه بر همایش علمی و میزگرد‌های تخصصی، کنفرانس آموزش بزرگسالان و کودکان مبتلا به آسم و خانواده‌های آنان، به صورت وبینار برگزار می‌شود. علاقه‌مندان می‌توانند روز پنج‌شنبه 22 اردیبهشت‌ماه از ساعت 11 تا 13 از طریق لینک https://cmelearn.ir/course/32901 برای شرکت در این همایش اقدام کنند.
منبع: ایسنا
.jpg)
0 دیدگاه