هوانیروز زیر مجموعه نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ست. هوانیروز وظیفه جابه‌جایی و پشتیبانی نیروهای زمینی ارتش را به عهده دارد. هوانیروز در زمان حکومت پهلوی به نام «هوانیروز شاهنشاهی ایران» نامیده می‌شد. یکی از وظایف هوانیروز پشتیبانی نیروهای زمینی ست. در ویدئوی تازه منتشر شده در فضای مجازی، پرواز بالگردهای هوانیروز را می بینیم که به سمت مرز افغانستان در حال حرکت هستند.
ویدیویی از پرواز بالگردهای هوانیروز که گفته می شود مربوط به دوغارون، گذرگاه مرزی ایران و افغانستان است را ببینید.
تاریخچه هوانیروز
هسته اولیه هوانیروز در سال 1341 پایه‌گذاری گردید. در این سال 10 نفر از افسران فنی و خلبانی از بین داوطلبان برگزیده و به منظور فراگیری و آموزش به ایالات متحده اعزام شدند. پس از آن تا سال 1342 به ترتیب هر 4 ماه 6 نفر برای آموزش اعزام می‌شدند.
در آغاز سال 1341 هواپیمایی نیروی زمینی شاهنشاهی ایران با شش فروند هواپیمای یک موتوره سسنا 180(U-17) و شش خلبان در شهر اصفهان تشکیل شد. شمار وسایل پرندهٔ این نیرو تا سال 1345 به 30 فروند رسید. پس از آن هوانیروز که یک گردان هوایی بود به یک گردان هواپیمایی و یک گروهان نگهداری تقسیم شد. تا اینکه در سال 1345 17 فروند هلیکوپتر H-43 نیز به گردان افزوده و در سال 1348 گردان هواپیمایی به هنگ هواپیمایی که محل آن در اصفهان بود تبدیل شد. برای تکمیل و تجهیز آن شماری هلیکوپتر آگوستا- بل 205 و بل 206 به ایتالیا سفارش داده شد و هم‌زمان با آن نیروهای مورد نیاز برای گذراندن دوره خلبانی و فنی به آن کشور اعزام شدند.
در سال 1350 گروهی از مستشاران آمریکایی به ایران آمدند و پس از بازدید و ارزیابی مناطق گوناگون ایران از دیدگاه موقعیت جغرافیایی وسعت سرزمینی و شرایط اقلیمی تصمیم گرفته شد که هواپیمایی نیروی زمینی به سه گروه رزمی یک گروه پشتیبانی عمومی و یک مرکز آموزش خلبانی و فنی گسترش یابد. در چارچوب اجرای این طرح 202 فروند هلیکوپتر کبرا و بیش از 300 فروند بل 214 از کشور آمریکا خریداری شد. اندک اندک گروه‌های هوانیروز کرمانشاه، مسجد سلیمان، کرمان، گروه پشتیبانی عمومی اصفهان و مرکز آموزش (پایگاه وطن پور) به ترتیب در شهرهای یاد شده پایه‌گذاری گردید. پس از سال 1350 شمار بسیاری از متخصصان آمریکایی برای آموزشهای نخستین در مرکز آموزش اصفهان و در پایگاه‌های تکمیل شده همانند کرمانشاه مشغول به کار شدند و تصمیم گرفته شد که گروه‌های هوانیروز یاد شده به سرعت تشکیل و تا سال 1357 عملیاتی گردد ولی به علل گوناگون تاریخ پایان این طرح برای سال 1360 برنامه‌ریزی شده بود که با وقوع انقلاب اسلامی ایران به فراموشی سپرده شد.
اهداف اولیه هوانیروز
به دنبال اندیشه گسترش هوانیروز و مجهز نمودن هواپیمایی نیروی زمینی به سه گروه رزمی و یک گروه آن با نمونه‌های گوناگون وسایل پرنده در آغاز در سال 1350 بررسیهای لازم انجام شد. نتیجه این بررسیها آن بود که هوانیروز نیروی زمینی بتواند:
در منطقهٔ هر سپاه دو گردان پیاده را جابه‌جا کند.
عملیات یگانهای زمینی را پشتیبانی کند.
فراهم آوری تدارکات و تخلیه مجروحان را از راه هوا انجام دهد.
برپایهٔ این اندیشه نیروی کنونی هوانیروز به شرح زیر تکمیل گردید:
قرارگاه فرماندهی در تهران
پایگاه یکم رزمی هوانیروز کرمانشاه
پایگاه دوم رزمی هوانیروز مسجدسلیمان
پایگاه سوم رزمی هوانیروز کرمان
پایگاه چهارم پشتیبانی عمومی اصفهان
پایگاه پنجم رزمی هوانیروز مشهد
پایگاه ششم رزمی هوانیروز تبریز
پایگاه هفتم رزمی هوانیروز آبیک
گردان هواپیمایی پشتیبانی فرماندهی در تهران
یگان پشتیبانی در تهران
مرکز آموزش خلبانی و فنی در اصفهان
گروهان عملیات و مخابرات در تهران
شرکت پنها (پشتیبانی و نوسازی هلیکوپترهای ایران) وابسته به سازمان صنایع هوایی (زیرمجموعه وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح)
هوانیروز در جنگ ایران و عراق
نمونه‌ای از بالگرد کبرای هوانیروز که در جنگ ایران و عراق مأموریت‌های موفق بسیاری را انجام داد.
امیر سرتیپ دوم خلبان غلامرضا فرزین از فرماندهان پیشین هوانیروز ارتش دربارهٔ فعالیت‌های این یگان می‌گوید: هوانیروز تمام جبهه طویل را که از کردستان تا کرمانشاه، ایلام و خوزستان کشیده شده بود پشتیبانی می‌کرد به‌طوری‌که از بدو انقلاب تا پایان جنگ که نزدیک به 60 عملیات انجام شد، در 58 عملیات آن حضور داشت که آخرین آن نیز عملیات مرصاد بود که هوانیروز نقش بسیار کلیدی داشت و منافقین را همان ابتدا به‌طور کلی منهدم کرد؛ زیرا هوانیروز یگانی است که امتیازش داشتن بالگرد است. بالگرد یک وسیله همه‌کاره است و می‌تواند هرجا برود، بایستد، بنشیند و هرکاری انجام دهد. به‌طوری‌که نیروهای زمینی می‌گفتند وقتی بالگرد را در بالای سرشان می‌دیدند احساس می‌کردند که آسمان مال ماست و روحیه بهتری برای پیروزی و مقاومت پیدا می‌کردند.
در اوایل جنگ عراقی‌ها توپی بزرگ داشتند که گلوله وقتی از لوله خارج می‌شد، توسط خرج دوم هدایت می‌شد و برد گلوله را بیشتر می‌کرد و با همان توپ شهر دزفول را مورد هدف قرار می‌داد. من در یکی از پروازها این توپ را در دوربین بالگرد دیدم به گونه‌ای که باورم نمی‌شد عراقی‌ها چنین توپ بزرگی داشته باشند، همین امر باعث شد که یک موشک به سمت او شلیک کنم و از آن به بعد آن‌ها فهمیدند که موضع آن‌ها کشف شده و به همین منظور برای مدت‌ها موشک باران و گلوله‌باران دزفول تعطیل شد.
امیر سرتیپ خلبان فرزین همچنین با اشاره به اینکه انهدام ادوات و تجهیزات نظامی ارتش عراق بر عهده هوانیروز بود می‌افزاید: هوانیروز در دوران جنگ ضمن اینکه وظیفه پشتیبانی از نیروهای زمینی را برعهده داشت، نقش مهمی در انهدام ادوات و تجهیزات نظامی ارتش عراق داشت که در این نقش تنها خلبانان نقش نداشتند، بلکه نقش خدمه تأمین و نگهداری که همراه با خلبانان به جبهه می‌رفتند و در همان‌جا مستقر می‌شدند و با زحمت شبانه‌روزی بالگرد را برای عملیات آماده می‌کردند بسیار با اهمیت و حیاتی بود.
0 دیدگاه