«تنیا اکینو کوک»، انگل سگ
کرم بالغش تو روده سگ زندگی میکنه، تخم رسیده با مدفوع وارد محیط و از طریق آب، مگس، کاهو و توت فرنگی و... وارد بدن انسان و علفخواران میشه.
تخم به تمام نقاط بدن از کبد تا مغز استخوان میره و ایجاد کیست هیداتیک میکنه
حالا کیست هیداتیک چیه؟
کیست هیداتیک مثل یه توپ پرآب میمونه.
حدود دو میلیون (کرم آینده) توش هست و میتونه از اندازه یه فندق تا یه پرتقال هم بزرگ بشه.
هیچ دارویی کیست رو از بین نمیبره فقط رشدش رو کند میکنه. مثل Albendazole که سمیه، گرونه، کمیابه و ما تحریمایم.
درمان قطعی عمل جراحی هست
ولی این هم خطرناکه چون فقط کافیه یکی از کیستها حین عمل بترکه تا هزاران کیست دیگه بوجود بیاد ...
عملاً بدن انسان تبدیل به محیط کشت برای تکثیر تخم انگل میشه تا وقتی آدم یا گوسفند میمیره.
حیوون هر دو ماه باید بره دامپزشکی و داروی ضد تنیا بخوره. در گربه هم دیده شده.
وقتی برای گردش برده میشه «باید» مدفوعش جمع بشه. سگهای ولگرد هم باید عقیم بشن.
بیماری کیست هیداتیک
کیست هیداتیک، بیماری انگلی است که به وسیله مرحله نوزاد کرم « اکی نوکوکوس گرانولوزوس» ایجاد می شود تنیا اکی نوکوک، کوچکترین کرم پهن نواری است که شناخته شده و اندازه آن(9 5/2 میلی متر)است.این کرم در روده کوچک سگ و سگ سانان (گرگ، روباه و بندرت گربه) زندگی می کند.و معمولاً دارای 3 بند یا حلقه می باشد. کرم بالغ از دو قسمت سرو بدن تشکیل شده است .قسمت سر دارای دو ردیف قلاب و چهار باد کش است و بدن از 3 تا 4 بند تشکیل شده که بندهای آخر دارای تعداد زیادی تخم است.کرم بالغ در بدن انسان، گوسفند و گاو تشکیل نمی شود و تنها فرم بالغ کرم، در دستگاه گوارش سگ یاسگ سانان تشکیل می شود.
میلاد خالقی زاده سرپرست شبکه دامپزشکی شهرستان سرایان گفت: تنیا اکینوکوک، کوچکترین کرم پهن نواری است که شناخته شده و اندازه آن (9-5/2 میلی متر) است. این کرم در روده کوچک سگ و سگ سانان (گرگ و روباه) و بهندرت گربه زندگی می کند و معمولاً دارای 3 بند یا حلقه می باشد.
وی افزود کرم بالغ ازدوقسمت سروبدن تشکیل شده است. قسمت سردارای دو ردیف قلاب وچهار بادکش است و بدن از 3 تا 4 بند تشکیل شده که بندهای آخردارای تعداد زیادی تخم است. کرم بالغ دربدن انسان، گوسفند و گاو تشکیل نمی شودوتنها فرم بالغ کرم، در دستگاه گوارش سگ یاسگ سانان تشکیل می شود.
سیر تکاملی و مرحله بیماریزایی
سرپرست شبکه دامپزشکی سرایان اظهارکرد:در بند آخرکرم بالغ تعداد زیادی تخم وجوددارد که به همراه مدفوع سگ دفع می شود. تخم انگل بسیار کوچک و غیرقابل رویت است. تخمها در خاک مرطوب و سایه به مدت چند ماه به حیات خود ادامه می دهند.
خالقی زاده گفت:میزبانان واسط (گاو، گوسفند، انسان و …) با خوردن تخمها آلوده می شوند. تخم ها دارای چند لایه و لایه ها از جنس کراتین و نسبت به تغییرات محیط بسیار مقاوم هستند و می توانند دردمای 2 درجه سانتی گراد به مدت 2 سال و در طبیعت بر حسب درجه حرارت و شرایط جوی بین 3 تا 8 ماه زنده بمانند. هر 7 تا 14 روز یک بار تخمها توسط سگ دفع میشوند.
وی خاطرنشان ساخت:تخمها بعد از بلع توسط انسان یا دام درروده باز شده و جنین کوچکی از آنها خارج میشود که شش قلاب دارد. جنین قلابدار در مخاط روده نفوذ کرده و از طریق عروق خونی میتواند به کلیه نقاط بدن برود. جنین پس از توقف در اعضاء مختلف بدن (کبد، کلیه، ریه،مغز، استخوان ، طحال و غیره) شروع به رشد می کندوبه شکل کیسه ای در می آید که به آن کیست هیداتید گویند.
سرپرست شبکه دامپزشکی سرایان بیان داشت: هر کیست پر از مایع شفاف است که حاوی جنین یا لاروهای متعدد می باشد. کیستها به مرور رشد کرده و قطر آنها به 5 تا 20 سانتی متر افزایش وگاهی حجم درون کیست به 2 لیتر نیز می رسد. در صورتی که کبد یا ریه یا عضو مبتلا به کیست هیداتید در گاوویا گوسفند به نحوی مورد تغذیه حیوانات دیگر مانند سگ قرار گیرد، کیستها در داخل روده کوچک باز شده و جوانه های داخل کیست به جداره روده کوچک می چسبند و بالغ می شوند و سر انجام کرم بالغ با تولید تخم چرخه را در طبیعت ادامه می دهد.
راه درمان بیماری در انسان
خالقی زاده تنها راه درمان بیماری در انسان عمل جراحی و خارج کردن کیست از داخل بدن انسان دانست وافزود: که آن هم باید با ظرافت خاصی انجام شود، زیرا اگردرهنگام جراحی مایع موجود در کیست ها و یا قطعاتی ازآن در بدن پخش شود کیستهای ثانویه و جدید ایجاد میشوند. گاهی به علت گسترش کیستها دراعضاء مختلف بدن و یا وجود کیست در منطقه حساس و خطرناک که دسترسی و عمل جراحی آن مشکل است ازداروی آلبندازول جهت درمان استفاده می شود. ضمناً بعد از عمل جراحی نیز برای حذف کامل کیستها از داروی یادشده استفاده می گردد.
درمان بیماری در سگ
وی اظهارداشت:درصورت آلودگی سگ به راحتی با دادن داروی ضد انگل درمان صورت میپذیرد. توصیه می شود بهطور مرتب زیر نظر دامپزشک در فواصلی که وی تجویز میکند از داروی ضد انگل برای حیوانات استفاده شود. به این منظور افرادی که از سگ به هر نحو نگهداری میکنند، باید این موضوع را مدنظر داشته باشند.
پیشگیری و کنترل
سرپرست شبکه دامپزشکی سرایان تاکیدکرد:بیماری کیست هیداتید انتشار جهانی داردوبطور کلی در مناطقی که شغل دامپروری رونق دارد و تماس نزدیک بین گاو، گوسفند، انسان و سگ زیاد است از شیوع بیشتری برخوردار است. بنابراین در کنترل بیماری باید موارد زیر را مد نظر قرار داد:
آموزش بهداشت: آگاه نمودن مردم در زمینه استفاده از سبزیجات به نحوی که سبزی باید کاملاً با مواد ضدعفونی کننده شسته و بعد مصرف گردد. (به شیوه چهار مرحلهای : شستشو با آب - افزودن مایع ظرفشویی (3 تا 5 قطره در یک لیتر آب) – افزودن پودر پرکلرین برابر دستورالعمل و شستشو و آبکشی نهایی)
تماس با سگ باید محدود شود زیرا ممکن است تخم انگل موی این حیوان را آلوده کرده باشد. البته با نگهداری حیوان تحت نظر دامپزشک و انجام معاینات دورهای و درمان ضدانگل میتوان این خطر را به نحو مؤثری کاهش داد.
از ذبح حیوانات (گاو، گوسفند و بز) در محلی خارج از کشتارگاه مجاز اکیداً خودداری شود. مردم هم باید از خرید گوشت و فراورده های دامی که معاینه نشده و مهر بهداشتی دامپزشکی ندارند خودداری کنند.
بازرسی لاشه و اندام ها در موقع ذبح، ضبط و معدوم نمودن اندام های آلوده به کیست باید به نحوی انجام شود که اندام آلوده از دسترس سگ دور نگه داشته شده و حتماً سوزانده و یا به شکل بهداشتی دفن گردند.
جمعآوری سگ های ولگرد و دفع بهداشتی و صحیح زباله نقش مهمی در مبارزه با این بیماری دارد که باید مورد توجه واقع شود.
2 دیدگاه