ماهیت پیچیده شهرها و رشد پر شتاب فناوری های نوین و وقوع تحولات اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و... موجب شده که نتوانیم تحولات و نظم فضایی شهرها را در قالب طرح های توسعه شهری به صورت کامل شناسایی کنیم؛ علاوه بر این برنامه ریزی شهری صرفا شناخت سیستم شهر و اجزاء آن نیست بلکه یکی از ارکان توسعه پایدار و توسعه شهری است.
طرح های جامع و تفصیلی از نخستین رویکردهایی بودند که در توسعه شهرها مورد مداقه قرار گرفتند اما به علت ناکارآمدی این طرح ها در مواجهه با شرایط متحول مناطق شهری در دهه های گذشته، برنامه‌ریزی راهبردی در نقد برنامه‌ریزی جامع و تفصیلی وارد ادبیات شهرسازی شد.
برنامه‌ریزی راهبردی با تمرکز بر موضوعات اساسی شهر، اساس پیوند فعالیت‌های مرتبط همه ذینفعان را برای دوره زمانی مشخص برقرار می‌کند و به سازمان‌های مرتبط در امر مدیریت شهر کمک می‌کند تا منابع محدود خود را به‌گونه‌ای مؤثر مورد استفاده قرار دهند.
آرش حیدری مدرس دانشگاه و دانش آموخته جغرافیا و برنامه ریزی شهری در گفتگو با خبرنگار ما در این باره گفت: از نحوه تدوین و اجرای اغلب برنامه های حوزه شهر و مسائل شهری به ویژه در ایران اینگونه استنباط می شود که در اکثر موارد طرح و برنامه هایی که انجام شده و یا در حال انجام است موفقیت آمیز نبوده اند و در جهت اهداف تعیین و تصویب شده سیر نکرده اند.
وی ادامه داد: اگرچه برنامه های توسعه جدید بر مبنای برنامه ریزی راهبردی تدوین می شود اما در بیشتر موارد همچنان طرح های جامع و تفصیلی ملاک و مبنای عمل است.
حیدری با اشاره به اینکه جایگاه برنامه راهبردی در توسعه شهری ناشناخته است، گفت: هنوز نمی دانیم برنامه راهبردی بناست به عنوان سند پایین دستی طرح های جامع و تفصیلی در نظر گرفته شود یا به عنوان برنامه های هم سطح و هماهنگ با این طرح ها کار کند و یا به صورت کامل به عنوان جایگزین طرح های فوق مورد استفاده قرار گیرد.
این مدرس دانشگاه گفت: در ایران تا امروز الگوی برنامه ریزی جامع و تفصیلی بر راهبردی غلبه دارد و نداشتن درک درست از ارکان برنامه راهبردی همچون راهبردها، چشم‌انداز و اهداف موجب شده در بسیاری از موارد برنامه هایی تدوین شود که تنها نام راهبردی بودن را یدک بکشند و از محتوای تفکر راهبردی بی بهره باشند.
حیدری گفت: برنامه‌ریزی راهبردی اگر جایگاه خود را پیدا کند و به درستی اجراء شود، می تواند تمام موضوعات شهری از جمله مسکن، حمل‌ونقل، محیط زیست یا موضوعات اقتصادی و... را پوشش دهد، فرصتهای جدید توسعه شهری را فراهم آورد و به عنوان ابزاری نیرومند مدیران شهری را در هدایت و ساماندهی شهرها یاری نماید.
وی در خاتمه با اشاره به لزوم جذب مشارکت شهروندان در تصمیمات مدیریت شهری گفت: یکی از ارکان مهم برنامه ریزی شهری راهبردی، مشارکت محوری و توجه به نظرات و خواست ذینفعان است و اگر بخواهیم در توسعه شهرهای فعلی، پاسخگوی نیازهای امروز باشیم و سهم نسل‌های آینده از منابع را در نظر بگیریم باید اداره خردمندانه شهرها را بر اساس مشارکت آگاهانه شهروندان تعریف و برنامه ریزی کنیم.
.jpg)
0 دیدگاه